Inne
Długi cień Dreyfusa i Steigera // dyskusja
Data: 17.03.2025, godz. 18.00 Miejsce: Synagoga Kupa, ul. Miodowa 27 Cena: Wstęp wolny Zapisy: Nie obowiązują
Opis
W poniedziałek, 17 marca o 18.00 zapraszamy na otwarte spotkanie - dyskusję pod nazwą "Długi cień Dreyfusa i Steigera. Dyskusja o narodzinach i skutkach nowoczesnego antysemityzmu" na kanwie książek Jolanty Kawy - Kurskiej i Grzegorza Gaudena. Spotkanie poprowadzi prof. dr hab. Łukasz Tomasz Sroka (UKEN).
Sprawa Alfreda Dreyfusa, która wybuchła we Francji w 1894 roku, unaoczniła światu klęskę programu asymilacji Żydów i narodziny nowoczesnego antysemityzmu. Bazujący na fałszywych oskarżeniach proces sądowy Stanisława Steigera z 1924 roku, który nazwany został „Polską sprawą Deyfusa”, dowodzi że problem nabrał uniwersalnego i ponadpaństwowego charakteru.
W jakim stopniu obydwa wydarzenia wpłynęły na dalszy bieg spraw dotyczących Żydów we Francji, w Polsce i w Europie? Jakie są podobieństwa, a jakie różnice pomiędzy francuską a „polską sprawą Dreyfusa”? Dlaczego ówczesna opinia publiczna nie wyciągnęła lekcji z tych spraw i nie zapobiegła nadciągającej Zagładzie Żydów? Czego nas ta historia uczy współcześnie?
O tym wszystkim porozmawiamy z dr Jolantą Kawą-Kurską, autorką książki pt. "Wieczny powrót Dreyfusa" i red. Grzegorzem Gaudenem, autorem książki pt. "Polska sprawa Dreyfusa. Kto próbował zabić prezydenta".
Zapraszamy!
Sprawa Alfreda Dreyfusa, która wybuchła we Francji w 1894 roku, unaoczniła światu klęskę programu asymilacji Żydów i narodziny nowoczesnego antysemityzmu. Bazujący na fałszywych oskarżeniach proces sądowy Stanisława Steigera z 1924 roku, który nazwany został „Polską sprawą Deyfusa”, dowodzi że problem nabrał uniwersalnego i ponadpaństwowego charakteru.
W jakim stopniu obydwa wydarzenia wpłynęły na dalszy bieg spraw dotyczących Żydów we Francji, w Polsce i w Europie? Jakie są podobieństwa, a jakie różnice pomiędzy francuską a „polską sprawą Dreyfusa”? Dlaczego ówczesna opinia publiczna nie wyciągnęła lekcji z tych spraw i nie zapobiegła nadciągającej Zagładzie Żydów? Czego nas ta historia uczy współcześnie?
O tym wszystkim porozmawiamy z dr Jolantą Kawą-Kurską, autorką książki pt. "Wieczny powrót Dreyfusa" i red. Grzegorzem Gaudenem, autorem książki pt. "Polska sprawa Dreyfusa. Kto próbował zabić prezydenta".
Zapraszamy!
O KSIĄŻKACH
"Wieczny powrót Dreyfusa" - Jolanta Kawa-Kurska
[...] Sprawa Dreyfusa [...] to historia niezłomności człowieka w obliczu osobistej tragedii, opowieść o jego godności i wytrwałej obronie własnej w klimacie zmasowanych oszczerstw i kłamstw. Ale sprawa Dreyfusa to znacznie więcej. Zapowiadała ona bo-wiem wiele znaczących wydarzeń i zjawisk XX wieku: rozdział Kościoła od państwa, wagę uniwersalnych praw człowieka, rozwój silnej i niezależnej prasy, ale także narastanie antysemityzmu, którego kulminacją były ustawy antyżydowskie reżimu Vichy i, de facto, jego współudział w Zagładzie. I choć afera Dreyfusa rozgrywała się na przełomie wieków we Francji, to jej historia jest ponadczasowa i globalna. A pytania, jakie stawia, nie przestają do nas przemawiać.
[...] Sprawa Dreyfusa [...] to historia niezłomności człowieka w obliczu osobistej tragedii, opowieść o jego godności i wytrwałej obronie własnej w klimacie zmasowanych oszczerstw i kłamstw. Ale sprawa Dreyfusa to znacznie więcej. Zapowiadała ona bo-wiem wiele znaczących wydarzeń i zjawisk XX wieku: rozdział Kościoła od państwa, wagę uniwersalnych praw człowieka, rozwój silnej i niezależnej prasy, ale także narastanie antysemityzmu, którego kulminacją były ustawy antyżydowskie reżimu Vichy i, de facto, jego współudział w Zagładzie. I choć afera Dreyfusa rozgrywała się na przełomie wieków we Francji, to jej historia jest ponadczasowa i globalna. A pytania, jakie stawia, nie przestają do nas przemawiać.
"Polska sprawa Dreyfusa. Kto próbował zabić prezydenta" - Grzegorz Gauden
Wrzesień 1924 r. Do Lwowa przyjeżdża prezydent RP Stanisław Wojciechowski. Policja polityczna z Warszawy jest przeciwna wizycie – pamięta zamach sprzed trzech lat na Józefa Piłsudskiego. Strzelał – niecelnie – ukraiński student nacjonalista.
Tym razem ktoś rzuca bombę w powóz z prezydentem. Ofiar brak, ale tłum widzów w panice ucieka. Wśród nich student Stanisław Steiger, Żyd. Tancerka Maria Pasternakówna wskazuje go jako zamachowca. Lwowscy śledczy ogłaszają, że ujęli sprawcę.
„Żydzi chcieli zabić Prezydenta!” – obwieszcza prasa narodowa. Rozpoczyna nagonkę na Steigera i Żydów, mimo tego, że ukraińscy nacjonaliści przyznają, że to oni stali za zamachem.
Kilka dni później w pierwszym procesie Steiger cudem unika kary śmierci. Po roku w drugim procesie, opartym na fałszerstwach wytworzonych przez śledczych a zdemaskowanych przez obrońców, zostaje uniewinniony.
Sto lat po tamtych wydarzeniach Grzegorz Gauden kreśli dokumentalny obraz będący także trzymającym w napięciu dramatem sądowym i politycznym bezlitośnie odsłaniającym oblicze antysemityzmu w II RP.
Sprawa Steigera jest uderzająco podobna do sprawy Alfreda Dreyfusa, Żyda, oficera armii francuskiej, fałszywie oskarżonego o szpiegostwo, która obnażyła francuski i światowy antysemityzm u progu XX wieku.
Wrzesień 1924 r. Do Lwowa przyjeżdża prezydent RP Stanisław Wojciechowski. Policja polityczna z Warszawy jest przeciwna wizycie – pamięta zamach sprzed trzech lat na Józefa Piłsudskiego. Strzelał – niecelnie – ukraiński student nacjonalista.
Tym razem ktoś rzuca bombę w powóz z prezydentem. Ofiar brak, ale tłum widzów w panice ucieka. Wśród nich student Stanisław Steiger, Żyd. Tancerka Maria Pasternakówna wskazuje go jako zamachowca. Lwowscy śledczy ogłaszają, że ujęli sprawcę.
„Żydzi chcieli zabić Prezydenta!” – obwieszcza prasa narodowa. Rozpoczyna nagonkę na Steigera i Żydów, mimo tego, że ukraińscy nacjonaliści przyznają, że to oni stali za zamachem.
Kilka dni później w pierwszym procesie Steiger cudem unika kary śmierci. Po roku w drugim procesie, opartym na fałszerstwach wytworzonych przez śledczych a zdemaskowanych przez obrońców, zostaje uniewinniony.
Sto lat po tamtych wydarzeniach Grzegorz Gauden kreśli dokumentalny obraz będący także trzymającym w napięciu dramatem sądowym i politycznym bezlitośnie odsłaniającym oblicze antysemityzmu w II RP.
Sprawa Steigera jest uderzająco podobna do sprawy Alfreda Dreyfusa, Żyda, oficera armii francuskiej, fałszywie oskarżonego o szpiegostwo, która obnażyła francuski i światowy antysemityzm u progu XX wieku.
Organizatorzy i partnerzy
Spotkanie jest współorganizowane przez Gminę Wyznaniową Żydowską w Krakowie.
Partnerem merytorycznym wydarzenia jest Instytut Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.
Partnerem merytorycznym wydarzenia jest Instytut Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.
