Inne Spektakl na podstawie wierszy Henryki i Ilony Karmel

„Śpiew za drutami” // spektakl poetycki

Data: 19.01.2025, godz. 18.00 Miejsce: Żydowskie Muzeum Galicja Zapisy: bezpłatne wejściówki do pobrania w recepcji Muzeum Galicja
Opis I wtedy zjawiły się wiersze. (...) Musiały przyjść, bo musiało się mieć jakieś schronienie, gdzie nikt by nie mógł brutalnie wtargnąć, słowem — dom. Musiało się powiedzieć o tym jak boli, jak źle, jak tęskno. Uwolnić się od straszliwego ciężaru samotności. Wreszcie — musiało się znaleźć coś, by nie być tak zupełnie oderwanym, coś wiążącego z życiem. - List otwarty do Juliana Tuwima, Ilona Karmel, Sztokholm, 1945 rok


Muzyczny salon poezji oparty na wierszach sióstr Karmel przywraca zapomnianą polsko-żydowską herstorię. Opowiada o młodych kobietach rozkochanych w poezji Staffa i Tuwima, które z dnia na dzień na skutek niemieckiej inwazji musiały w brutalny i nienaturalny sposób dorosnąć. Pisane przez nie w płaszowskim obozie wiersze – jak zauważył we słowie wstępnym do „Śpiewu za drutami" w 1947 roku Jakub Appenszlak – stały się dla nich „ucieczką, schronem, sposobem duchowego ocalenia”. W oczywisty więc sposób wyróżniają się na tle literatury obozowej. Opowiadają o niewyobrażalnym cierpieniu i zwątpieniu, ale również dają nadzieję i są dowodem niezwykłej wrażliwości poetek.

Po spektaklu odbędzie się spotkanie i rozmowa z prof. Aleksandrem Skotnickim oraz twórcami spektaklu, które poprowadzi Jacek Stawiski, dyrektor Żydowskiego Muzeum Galicja w Krakowie.




Spektakl w języku polskim.
Bezpłatne wejściówki do odbioru w recepcji Żydowskiego Muzeum Galicja

Siostry Henryka i Ilona Karmel

Siostry Henryka i Ilona Karmel były wychowankami Gimnazjum Hebrajskiego w Krakowie. Mieszkały z rodzicami przy ul. Długiej 16, a później przy ul. Józefa 1. W 1942 roku znalazły się w krakowskim getcie, a następnie w obozie ZAL Plaszow. W 1943 roku zostały wywiezione do obozu pracy w Skarżysku-Kamiennej, a rok później przewiezione do obozu w Lipsku. Po zakończeniu wojny spędziły dwa lata w Sztokholmie na leczeniu i rehabilitacji. W 1947 roku zadebiutowały napisanym wspólnie tomem poetyckim "Śpiew za drutami". W 1948 roku Henryka wyjechała do Stanów Zjednoczonych, a Ilona poszła w jej ślady rok później. Obie szczęśliwie wyszły za mąż i założyły rodziny, a swoje zawodowe życiowe w Ameryce związały z pisaniem.

Henryka wyszła za mąż za Leszka Wolfa, którego poznała w czasach szkolnych. W jej późniejszym dorobku pisarskim znajdują się dwie powieści – „Baderowie z ulicy Jakuba”, w której zawarła wątki z własnego życia, oraz „Marek and Lisa: A Love Story”, którą zdążyła wydać przed swoją śmiercią w 1984 roku.

Po ukończeniu college’u dla kobiet Uniwersytetu Harvarda Ilona została wykładowczynią w Massachusetts Institute of Technology, gdzie uczyła kreatywnego pisania. Odniosła wielki sukces literacki swoimi powieściami „Stefania” i „Estate of Memory”, z których ta ostatnia jest uważana za jedną z najważniejszych relacji doświadczenia Żydówek w czasie Holokaustu. Zmarła w 2000 roku w Belmont w stanie Massachusetts.

Twórcy

Reżyseria, scenariusz: Zofia Gustowska
Muzyka: Albert Stensen
Występują: Emma Herdzik, Adrianna Kieś, Albert Stensen (kornet, elektronika, pianino) oraz Łukasz Czekała (skrzypce)

Organizatorzy wydarzenia

Żydowskie Muzeum Galicja, Wydawnictwo Austeria, Muzeum KL Plaszow, Taube Center for Jewish Life & Learning, JCC Krakow, Festiwal Kultury Żydowskiej, Instytut Pamięci Narodowej.